Alles over energie in Brussel. Een initiatief van Sibelga
nl menu
Logo energids

Is de thuisbatterij een interessante investering?

Als u beschikt over fotovoltaïsche panelen en u de stroom die uw installatie produceert, wil rentabiliseren, dan is het zeker de moeite om daar even bij stil te staan.

U moet echter verschillende technische elementen in overweging nemen. Het gaat nog om een grote investering en die rendabel maken, is vandaag nog moeilijk.

Een thuisbatterij + fotovoltaïsche panelen, een goed plan?

De overtollige stroom die uw fotovoltaïsche panelen produceren, opslaan om die later te gebruiken? Het loont de moeite om dat nader te bestuderen.

  • Bent u niet thuis en schijnt de zon, dan produceren uw panelen ‘gratis’ elektriciteit waaraan u niks hebt omdat die stroom op het net komt.
     
  • ‘s Avonds daarentegen, wanneer er geen zon meer is, betaalt u om elektriciteit van het net af te nemen.

Met een elektrische batterij kunt u de elektriciteit die uw fotovoltaïsche panelen produceren, maximaal rentabiliseren. Maar dat gaat gepaard met een bepaalde investering en technische beperkingen.

De troeven van een thuisbatterij

1. Voor het milieu

Wekt u uw eigen elektriciteit op? Dan kunt u via een batterij gemiddeld 60 tot 80 % van uw eigen elektriciteit verbruiken. Zonder batterij, is dat slechts 30 tot 50 % (bron: Brugel, de Brusselse regulator van de gas- en elektriciteitsmarkt).

Wat de korte keten betreft, is het moeilijk om beter te doen! Weet dat een thuisbatterij er evenwel niet voor zorgt dat u de winter doorkomt met uw eigen energievoorraad. Een thuisbatterij dient alleen om de verbinding van de ene dag naar de andere te maken.

2. Voor uw portemonnee

Met een thuisbatterij kunt u uw stroombehoeften en -aankopen optimaliseren. Als producent:

  • slaat u de zelfgeproduceerde en dus ‘gratis’ elektriciteit op voor later gebruik.
     
  • injecteert u geen elektriciteit in het net, want dat is financieel minder voordelig. U verbruikt ook minder stroom van het net.

Een thuisbatterij kan bovendien verbruikspieken op het net beperken, met lagere tarieven dus tot gevolg. Dat is perfect mogelijk binnen een systeem waarbij we op termijn zouden evolueren naar capaciteitstarieven (piekvermogen) (zie verder).

Bepaalde constructeurs van batterijen stellen dat u zelfs zonder panelen elektriciteit kunt aankopen op het net op het moment dat de stroom het goedkoopst is (met het tweevoudig uurtarief bijvoorbeeld) om die later te gebruiken. Maar dat vergt slimme meters en een slim beheer van het laden/ontladen. Het verschil tussen het dag- en het nachttarief moet ook voldoende zijn opdat u met de gerealiseerde besparing de aankoop van de batterij kunt financieren.

3. Voor het elektriciteitsnet

Door de lokaal geproduceerde elektriciteit te verbruiken i.p.v. die in het net te injecteren, wordt het beheer van het evenwicht van het net makkelijker.

Volgens sommige experts zouden thuisbatterijen of de batterijen van uw elektrisch voertuig (dat is het ‘vehicle-to-grid’-principe) in de toekomst zelfs kunnen fungeren als buffer op het slimme net door het productieoverschot van hernieuwbare oorsprong op te vangen.

Te overwegen als u een ‘terugdraaiende' meter hebt

Woont u in Wallonië? Dan is onmiddellijk investeren in een thuisbatterij geen goede optie omdat het distributienet hier eigenlijk fungeert als ‘reuzebatterij’. De investering van de batterij kunt u niet terugverdienen. Het systeem van de terugdraaiende meter is tegen 2030 evenwel gedoemd te verdwijnen. Bovendien kunnen er de komende jaren nieuwe tariferingswijzen opduiken. Dat kan de situatie veranderen en ervoor zorgen dat de batterij kan worden terugverdiend.

Woont u in Brussel of Vlaanderen? Daar is er geen sprake meer van dat compensatiesysteem.

Aspecten die u in overweging moet nemen voordat u investeert

Waaruit bestaat een thuisbatterij?

  • Een ‘lithium-ion’- of ‘lithium-polymeer’-opslagbatterij.
  • Een elektronisch regelsysteem dat zorgt voor een volautomatische werking.
  • Eventueel een omvormer om wisselstroom te produceren.
  • Een koelsysteem.

Kostprijs: vanaf 5 000 euro

Reken zo’n 600 euro/kWh voor de batterij zelf, als we weten dat de batterijen die momenteel op de markt beschikbaar zijn tussen 3 en 20,5 kWh (met een vermogen van 5 tot 6 kW) kunnen opslaan. Dat staat voor een investering van 1 800 tot 12 000 euro.
Daar komt nog 500 tot 1 000 euro bij voor de installatie en ongeveer 2 000 euro voor de omvormer.

De prijs van de batterijen zou in de toekomst kunnen dalen ... dankzij de ontwikkeling van de elektrische voertuigen. We zouden de batterijen waarvan de capaciteit daalt naar 80 % namelijk thuis kunnen hergebruiken. Volgens het Blackrock Investment Institute zou de kWh-prijs van een batterij moeten zakken tot 420 euro/kWh in 2025.

Opslagcapaciteit: van 3 tot 20,5 kWh

De beschikbare batterijen kunnen tussen 3 en 20,5 kWh opslaan met een vermogen van 5 tot 6 kW. Ter indicatie: een (Brussels) huishouden (met 4 mensen) verbruikt gemiddeld 9,5 kWh/dag.

Levensduur: waarborg van 10 jaar, gebruiksduur van 15 tot 20 jaar

De batterijen die momenteel worden vervaardigd, kunnen gegarandeerd minstens 10 jaar meegaan, zelfs wanneer ze intensief worden gebruikt. Dat betekent door elke nacht 90 % van hun energie te gebruiken en ze elke dag voor 100 % terug op te laden.

Een batterij van 3 kWh kan dus minstens 2,7 kWh gedurende 3 650 dagen leveren, hetzij 9 855 kWh.

Terugverdientijd

Daar wringt precies het schoentje ... We nemen er opnieuw het voorbeeld van onze batterij van 3 kWh bij die over 10 jaar in totaal minstens 9 855 kWh kan leveren. Met een minimale kostprijs van 4 800 euro levert die batterij dus 1 kWh tegen 0,49 euro. Dat is ongeveer het dubbele van de prijs op het net ... ten minste voordat de prijzen de lucht in schoten. Maak de berekening opnieuw in functie van de prijs die u betaalt voor uw stroom.

Merk op: investeert u in een batterij die duurder is én meer laadcycli heeft, dan ligt de kostprijs per kWh lager waardoor u de batterij makkelijker kunt terugverdienen.

Premies en andere voordelen

Vlaanderen verleent sinds 2020 een premie voor de aankoop van een thuisbatterij. Die bedraagt 2 550 euro sinds 1 januari 2021. Die premie kan worden verkregen tot in 2024. Het bedrag is degressief, het neemt dus elk jaar af. Dankzij die premie kunt u de investering in een thuisbatterij terugverdienen.

Bovendien kunt u voor de installatie van een thuisbatterij rekenen op een btw-tarief van 6 % i.p.v. 21 %. Uw woning moet dan wel voldoen aan de voorwaarden (ouder dan 10 jaar).

Hybride omvormer

Plaatst u de fotovoltaïsche panelen en de batterij tegelijkertijd, dan volstaat één omvormer, van het hybride type. En de installatiekosten zijn kleiner, want de installatie is eenvoudiger. 

Doet u dat niet gelijktijdig, dan moet de batterij uitgerust zijn met zijn eigen bidirectionele omvormer omdat die van de panelen niet compatibel is. De aankoop van twee omvormers is dus nodig. Opgelet: wenst u de batterij te gebruiken als noodstroomtoevoer bij een stroomstoring op het net, dan hebt u een omvormer van het type 'grid forming' nodig.

Merk op dat sommige thuisbatterijen uitgerust zijn met een ingebouwde omvormer.

Hoelang duurt het om een thuisbatterij met fotovoltaïsche panelen terug te verdienen?

Met een batterij kunt u i.p.v. 30 % gemiddeld 60 % van uw fotovoltaïsche productie zelf verbruiken. In een klassiek scenario van een huishouden dat 4 000 kWh/jaar verbruikt, geeft dat het volgende:

  • Besparing dankzij het jaarlijkse zelfverbruik, zonder batterij: 430 euro
  • Met batterij: 700 euro
  • Verschil: 270 €
  • Kostprijs van de batterij van 5,8 kWh, omvormer inbegrepen, na aftrek van de premie: 2500 euro
  • Terugverdientijd 2500/270 = 9 jaar (te vergelijken met de levensduur: 10 zelfs 15 jaar). Die berekening is gebaseerd op de prijzen van 2021. Vandaag, afhankelijk van het tarief dat u geniet - een vast tarief dat dateert van vóór de stijging, of een variabel tarief - zal de situatie verschillend zijn.

Zonder die premie en met een batterij en stroom tegen de prijzen die in 2021 golden, is de afschrijvingsduur langer dan de levensduur van de batterij. De huidige crisis zorgt ervoor dat u alle elementen moet herbekijken in het licht van uw contract en het tarief dat u geniet.

Investeert u in een duurdere batterij met meer laadcycli, dan zal de kostprijs per kWh lager uitvallen. Uw batterij zal ook langer meegaan.

Welke grootte voor uw thuisbatterij?

Kies best een zo groot mogelijke batterij. Ze zal verhoudingsgewijs niet duurder zijn, integendeel. Voor een batterij van 3 kWh, moet u zo’n 4 000 euro rekenen. Voor een model van 8 kWh, is dat 8 000 euro en voor één van 14 kWh, is dat 10 000 euro.

Met een krachtige batterij bespaart u aanzienlijk meer, want uw zelfverbruik zal stijgen (tot 75 % i.p.v. 30 %) tijdens zonnige maanden, zodat de batterij sneller terugbetaald is.

Gewicht en afmetingen

Thuisbatterijen kunnen ruim 120 kg wegen. Zij kunnen evenwel worden geïnstalleerd in een dienstruimte of discreet aan de muur worden opgehangen. Dankzij hun design zijn zij namelijk nogal plat (een 15-tal centimeter breed en 1 meter hoog).

En in de toekomst?

Door de algemene evolutie van de elektriciteitsnetten naar een systeem waar de consument rechtstreeks deelneemt aan het evenwicht én zijn verbruik aanpast, zou de thuisbatterij een belangrijke rol kunnen spelen.

De tarifering van uw stroomverbruik gaat wellicht evolueren naar een ‘capacitieve’ tarifering. Gevolg? Hoe groter de verbruikspieken overdag, hoe duurder onze stroom. We hebben er dus alle belang bij om het gebruik van onze energieverslindende toestellen zoveel mogelijk te spreiden. De batterij is nuttig omdat u uw eigen stroom verbruikt en minder stroom haalt van het net. De batterij zorgt zo voor een voordeliger stroomtarief en dat levert nieuwe besparingen op.

De thuisbatterijen reguleren de hernieuwbare energiestromen zodat ze waarschijnlijk ook een bufferrol zullen spelen op het slimme net of smartgrid.

Maar die rol is niet alleen voor thuisbatterijen weggelegd. Ook de batterijen van de elektrische voertuigen die overdag ongebruikt op de parkings staan, zouden hiervoor kunnen worden ingezet. Dat is wat we het vehicle-to-grid-principe noemen.

De elektrische voertuigen zouden trouwens ook kunnen dienen om onze woning ‘s avonds van stroom te voorzien en ‘s nachts tegen een lage prijs op te laden enz.

Dat vergt natuurlijk op elk moment een technisch en financieel beheer waarvoor enkel een automatisch systeem kan zorgen.

Mis onze nieuwe tips niet

Schrijf je in op onze nieuwsbrief en krijg maandelijks praktische energieweetjes.

Wij gebruiken je e-mailadres enkel voor onze nieuwsbrief. Beloofd! Lees er alles over in ons privacybeleid.

Tips om energie te besparen!

Wij gebruiken je e-mailadres enkel voor onze nieuwsbrief. Beloofd! Lees er alles over in ons privacybeleid.