Alles over energie in Brussel. Een initiatief van Sibelga
nl menu
Logo energids

Welke nieuwe vooruitzichten zijn er voor energieproductie?

De olie- en gasvoorraden raken uitgeput. De kernuitstap was in België tegen 2025 gepland, maar die is nu uitgesteld tot 2035. Tegelijkertijd nemen de hernieuwbare energiebronnen een hoge vlucht en zijn er kernfusie-experimenten aan de gang.

De uitdaging? Inspelen op een sterke vraag én de klimaatopwarming beperken

2020 was één van de drie warmste jaren ooit gemeten, samen met 2016 en 2019. Dat bevestigt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). En in 2022 sneuvelde alweer een nieuw record: de zomer was de heetste die ooit in Europa werd geregistreerd volgens Copernicus, de Europese dienst voor klimaatverandering. Tijdens diezelfde zomer hadden we ook af te rekenen met heel wat rampen als gevolg van de klimaatopwarming.

De gemiddelde temperatuur op aarde ligt nu 1,2 °C boven de pre-industriële temperaturen.

Terzelfder tijd blijven onze energiebehoeften groeien. Gevolg: meer CO2-productie en dus meer klimaatopwarming.

Welke toekomst voor de belangrijkste energiebronnen?

Gas en aardolie: het einde is in zicht

We ontdekken steeds minder nieuwe gas- en olievoorraden. Die twee energiebronnen zijn dus nog slechts enkele tientallen jaren beschikbaar en ze zullen steeds duurder worden. De oorlog in Oekraïne heeft de gasprijzen, die al in stijgende lijn gingen voordat het conflict uitbrak, alleen maar meer de hoogte ingejaagd.

Daarnaast zet de productie van CO2 door gas en aardolie ons ertoe aan om het gebruik ervan nu meteen te verminderen. Merk op dat wij in België afhangen van de invoer van beide energiebronnen.

Steenkool? Te vervuilend om ermee door te gaan.

Er zijn wereldwijd nog grote hoeveelheden steenkool. Maar, de zeer vervuilende exploitatie ervan opdrijven, is absoluut te vermijden.

In België zijn er nog maar 3 elektriciteitscentrales meer die werken op steenkool. Ze hangen dus af van de invoer. Toch kunnen die centrales ook draaien op biomassa (hout in de vorm van platen). Momenteel zijn die centrales wel, tijdelijk of definitief, buiten gebruik.

Kernsplijting: stoppen of doorgaan?

De technologie van kerncentrales doet belangrijke vragen rijzen op het vlak van veiligheid en kernvervuiling, maar ze gaat niet gepaard met het uitstoten van CO2. In België zijn er nog 7 kerncentrales in werking. Enkele jaren geleden besloot de federale regering om ze geleidelijk stil te leggen tussen 2022 en 2025. Tenzij eind 2021, de bevoorradingszekerheid van het land in gevaar zou komen. En zo kwam het dat er eind juli 2022 werd besloten om de twee recentste reactoren (Tihange 3 en Doel 4) 10 jaar langer open te houden.

Die centrales werden in 1985 opgestart. Volgens de oorspronkelijke regelgeving zouden ze na 40 jaar dicht moeten, en zelfs 50 jaar of langer als de regering de wet wijzigt. De operator van de centrales had besloten om niet te investeren in de modernisering ervan. De recente gebeurtenissen hebben daar anders over beslist.

De vijf andere centrales zouden moeten worden stilgelegd in 2022 (Doel 3), 2023 (Tihange 2) en 2025 (Doel 1, Doel 2, Tihange 1).

Hernieuwbaar: onmisbaar

Hernieuwbare energiebronnen dragen bij aan de daling van de CO2-vervuiling én aan de levering van energie: we kunnen dus niet om die energievormen heen in het energielandschap van morgen.

De hernieuwbare energiebronnen worden meestal omgezet in elektriciteit, soms in warmte. Daarom evolueren de technologieën van vandaag over het algemeen in de richting van ‘alles op elektriciteit’: elektrische wagens, motors en fietsen, verwarming met een warmtepomp, elektrische productie van warm water, elektrische treinen en bussen en in de nabije toekomst, elektrische vrachtschepen en vliegtuigen.

De beschikbare hernieuwbare energiebronnen zijn: fotovoltaïsche en thermische zonne-energie, windenergie dankzij windmolens op land en op zee (productiever), hydro-elektriciteit, biomassa en oppervlakte- of diepe geothermie ...

Kernfusie: een perspectief voor een verre toekomst

Kernsplijting is een proces waarbij een atoomkern splijt waardoor energie vrijkomt, terwijl kernfusie het samensmelten is van lichte atoomkernen. Dat fenomeen waarbij enorme hoeveelheden energie vrijkomen, doet zich op een natuurlijke manier voor in de kern van de sterren zoals de zon. Het is zeer ingewikkeld om zo’n proces te reproduceren.

Tot op vandaag beperkt kernfusie zich tot experimenten. Slechts een paar Chinese of internationale onderzoeksreactoren slagen er momenteel in om enkele seconden te werken.

De andere elementen van het energielandschap

Het steeds groter wordende aandeel van hernieuwbare energie, gekenmerkt door een intermitterend karakter, en de schaarste van fossiele brandstoffen effenen ook het pad voor nieuwe opslag- en transformatiemethodes van de energie in het energielandschap.

Waterstof: de brug tussen de energievormen

Waterstof wordt via elektrolyse uit watermoleculen onttrokken met behulp van elektrische stroom. Waterstof kan als het ware elektriciteit in gas omzetten.

Die veelbelovende technologie opent nieuwe perspectieven om de hernieuwbare productie te rentabiliseren en energie op te slaan.

Er zijn testen aan de gang in België, met name in Anderlecht, in het kader van het project H2GridLab.

Vehicle-to-grid

In de toekomst kunnen de batterijen van elektrische voertuigen die geparkeerd staan wellicht de overtollig geproduceerde elektriciteit op het net opvangen en opslaan, of omgekeerd elektriciteit injecteren in het net. Dat noemen we vehicle-to-grid.

Minstens 50% hernieuwbare stroom in België tegen 2030

Het gezamenlijke onderzoeksproject EnergyVille waaraan meerdere universiteiten en onderzoeksinstituten in Vlaanderen werken, heeft verschillende energiescenario’s uitgewerkt voor het land tussen 2030-2050. Ze houden al dan niet rekening met de verlenging van de levensduur, met 10 of 20 jaar, van twee kerncentrales.

In alle geschetste scenario’s moet de productie van hernieuwbare energie sterk stijgen, voornamelijk wind- en fotovoltaïsche energie. Afhankelijk van het scenario (verlenging of niet van de werkingsduur van de twee kerncentrales) zal ons land in 2030 50 tot 66% van zijn elektriciteit op een hernieuwbare manier produceren.

De ontwikkeling in grotere of kleinere mate van het park met elektriciteitscentrale op gas zal nodig zijn om het intermitterend karakter van de hernieuwbare bronnen te compenseren. Of dat is toch wat op de planning stond voordat de gasprijs maal vijftien ging ...

Als de prijs van fotovoltaïsche panelen nog zakt en de capaciteit van de batterijen stijgt terwijl de prijs ervan daalt, dan zou die tendens van hernieuwbare stroom versneld kunnen worden.

Eerlijk gezegd: in de huidige situatie kan niemand voorspellen hoe de samenstelling van de ‘energiemix’ er in de, nabije of verre, toekomst uit zal zien ...

Mis onze nieuwe tips niet

Schrijf je in op onze nieuwsbrief en krijg maandelijks praktische energieweetjes.

Wij gebruiken je e-mailadres enkel voor onze nieuwsbrief. Beloofd! Lees er alles over in ons privacybeleid.

Tips om energie te besparen!

Wij gebruiken je e-mailadres enkel voor onze nieuwsbrief. Beloofd! Lees er alles over in ons privacybeleid.