Een kortsluiting is een elektrisch verschijnsel dat zich met name voordoet als er rechtstreeks contact ontstaat tussen twee elektrische draden, meestal als gevolg van een isolatiefout. Daarbij neemt de stroomsterkte plotseling toe, waardoor er zelfs brand kan ontstaan.
Een beetje theorie: in een elektriciteitsinstallatie zijn er altijd minstens twee draden. De stroom komt toe via de ene draad en vertrekt via de andere. Tussen beide zit een elektrisch toestel (scheerapparaat, wasmachine, radio, computer ...) dat op die stroom werkt.
Als het plastic isolatiemateriaal beschadigd is, kunnen de twee draden rechtstreeks met elkaar in contact komen zonder door een toestel te lopen. De stroom neemt dan een kortere weg, vandaar ook de naam kortsluiting.
Als de stroom door een toestel loopt, biedt dat toestel weerstand, een beetje zoals een dam het aanstromende water van een rivier in bedwang houdt. Het stroomdebiet wordt dan kleiner. We spreken van een lage stroomsterkte.
Bij een kortsluiting lijkt het alsof de dam breekt: de stroom krijgt vrije loop, ontmoet geen tegenstand en gedraagt zich als een woeste rivier. De stroomsterkte is enorm en veroorzaakt een verhitting van de draad. Het isolatiemateriaal kan zelfs smelten en vuur vatten, waardoor in het gebouw brand kan ontstaan.
Om kortsluiting te vermijden is elke elektrische leiding uitgerust met een beveiligingsschakelaar. Dat is een klein apparaat dat abnormaal hoge stroomdebieten detecteert en dan de spanning op de leiding uitschakelt. Een hoofdschakelaar (of differentieelschakelaar) beschermt ook de kop van de installatie en kan de stroom in het hele huis ineens uitschakelen.
Vroeger bestonden beveiligingsschakelaars uit een draadje waar de stroom doorheen kwam. Dat zeer fijne draadje was berekend om te smelten als de stroomsterkte te groot werd. Het doorsmelten veroorzaakte automatisch een stroomonderbreking en beschermde dus de installatie. Het woord 'smeltveiligheid' verwijst naar dat mechanisme.
Bovendien moet elke elektriciteitsinstallatie uitgerust zijn met een aarding. Daardoor kan overtollige stroom vrij wegvloeien in de aarde.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief en krijg maandelijks praktische energieweetjes.