Wat zijn de alternatieven voor gloeilampen?

Om uw oude gloeilamp te vervangen, kunt u kiezen uit drie soorten energiezuinigere lampen:

• nieuwe-generatiehalogeenlampen ;
• compacte fluorescentielampen (ook ‘spaarlampen’ genoemd) ;
• leds.

Zie ook: 'Hoe kies je het beste een lamp?'.

Deze lampen zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen en vermogens. Meestal bestaan er twee versies:

• ofwel zijn ze specifiek voor nieuwe verlichtingstypes ontworpen ;
• ofwel zijn ze ontworpen met een standaard schroeffitting en met afmetingen waardoor ze compatibel zijn met oude verlichtingstoestellen. Gloeilampen die niet meer verkrijgbaar zijn, kunnen dus eenvoudig door deze lampen worden vervangen.

Drie grote soorten zuinigere lampen

1. Halogeenlampen met hoge efficiëntie

Deze lampen werken volgens het gloeidraadprincipe maar hebben een langere levensduur en een hogere energie-efficiëntie. Er bestaan twee types:

• halogeenlampen van energieklasse C bevatten xenon, een gas dat de slijtage van de gloeidraad vertraagt en het warmteverlies beperkt. Deze lampen verbruiken daarom 20 tot 30% minder dan een klassieke gloeilamp. Ze werken op 230 V wisselstroom.

• halogeenlampen van klasse B presteren nog beter. Dankzij de coating aan de binnenkant van de lamp, die de infraroodstraling tegenhoudt, en dankzij hun kogelvorm is minder energie nodig om de gloeidraad te verhitten. Daardoor verbruiken ze 45 tot 50% minder dan een klassieke gloeilamp. Deze lampen werken op laagspanningsgelijkstroom, wat een transformator noodzakelijk maakt: het kan daarbij gaan om een externe transformator, een transformator die in het verlichtingstoestel is ingewerkt of een miniatuurtransformator die in de lamp zelf is geïntegreerd.

Deze lampen zijn verkrijgbaar met schroeffitting, waardoor gloeilampen eenvoudig kunnen worden vervangen door dit energiezuiniger alternatief dat bovendien dezelfde lichtkwaliteit biedt. Bovendien kunnen ze ook worden gedimd.

2. Compacte fluorescentielampen of ‘spaarlampen’

Deze lampen bestaan al zo’n dertig jaar. Eigenlijk zijn het miniatuur-tl-buizen. Op de markt zijn drie soorten verkrijgbaar: lampen met een rechte buis die op het einde wordt teruggeplooid, lampen met een spiraalvormige buis en bollampen (die laatste lijken nog het meest op gloeilampen).

Hun naam zegt het al: ‘spaarlampen’ zijn heel energiezuinig en verbruiken 65 tot 80% minder dan een klassieke gloeilamp! In de winkel vindt u trouwens alleen maar spaarlampen van energieklasse A. Bovendien gaan ze veel langer mee (ongeveer 10.000 uur i.p.v. 1.000 uur voor een gloeilamp). 

Deze lampen hebben vaak dezelfde fitting als gloeilampen, zodat ze die bijna altijd probleemloos kunnen vervangen (tenzij er echt onvoldoende plaats is in het verlichtingstoestel: controleer dus zeker de afmetingen). Opgelet: heel wat compacte fluorescentielampen kunnen niet worden gedimd.

Vroeger kon het wel even duren voor een spaarlamp licht gaf, maar vandaag zijn ze vaak uitgerust met een snelle ontsteking. Toch worden spaarlampen beter niet gebruikt in ruimtes waar het licht heel vaak en telkens voor een korte duur wordt aangeknipt.

3. Leds (light emitting diodes)

Leds zijn uiterst klein, verbruiken tot 80% minder energie dan een gloeilamp en hebben een levensduur van tienduizenden uren. Bovendien geven leds meteen licht en zijn ze bestand tegen schokken en trillingen. Nog een voordeel is dat ze in tal van kleuren beschikbaar zijn.

Vandaag worden leds voornamelijk gebruikt voor sfeerverlichting. Hun vermogen en overeenstemming met de standaard schroeffitting laten echter nu al toe om klassieke gloeilampen van 60 W door leds te vervangen. Leds presteren steeds beter, zodat ze op termijn ook andere lampen zullen kunnen vervangen.