Wat wordt bedoeld met een eenfasige of driefasige aansluiting?

Je woning kan op twee manieren op het elektriciteitsnet worden aangesloten:

• met een 2-draadsaansluiting, hetzij eenfasig
• met een 3- of 4-draadsaansluiting, hetzij driefasig

Eenfasig of driefasig: welke is de beste optie?

Beide aansluitingstypes hebben hun voordelen:

• een eenfasige aansluiting is perfect geschikt voor huishoudelijk gebruik, aangezien alle huishoudelijke en elektrische toestellen voor het hele huis op één enkel circuit worden aangesloten;
   
• de driefasige aansluiting is geschikter voor het verbruik van een gebouw met krachtige machines (bv. bij een zelfstandige) of met een lift. Deze aansluiting kan immers meer vermogen aan. Ze kan ook worden gebruikt voor de stroomvoorziening van toestellen die verschillende spanningen vereisen.

In beide gevallen is het aan je elektricien om de elektriciteitsleidingen in je woning correct te verdelen, afhankelijk van het type aansluiting, om het evenwicht van het elektriciteitsnet te vrijwaren.

Hoe weet ik of de aansluiting in mijn woning eenfasig of driefasig is?

Om deze vraag te beantwoorden, is het in theorie het eenvoudigst om het aantal draden dat uit de meter van je schakelbord komt te tellen: 2 draden duiden op eenfasig, 3 of 4 draden op driefasig.

In de praktijk is het niet zo eenvoudig: de verbinding tussen de meter en het schakelbord is niet altijd zichtbaar. Bij de meter kun je de draden ook niet altijd zien. 

Wat moet je dan doen? Kijk op de meter. Een diagram of tekst geeft meestal het aantal fasen aan.

Hoe 230 V driefasig onderscheiden van 400 V driefasig?

1. Ga na of je op de meter een gele sticker ‘400 V’ ziet.
2. Geen sticker? Kijk naar je schakelbord. Als je een stroomonderbreker hebt, wijzen 3 gecombineerde modules op 230 V (3 x 230 V), 4 op 400 V (3 x 400 V + 1 neutrale).
3. Als je installatie met zekeringen werkt, kijk dan naar de draden die met de elektriciteitsmeter zijn verbonden. Een totaal van 6 draden wijst op 230 V, een totaal van 8 draden op 400 V.
4. Als geen van deze methoden werkt, kijk dan naar de draden die met je beveiligingsmodule zijn verbonden; als er een blauwe draad is, is dat 400 V. Zo niet, dan is het 230 V.

Waarmee stemmen de draden van de aansluiting overeen?

Een eenfasige aansluiting heeft 2 draden: een neutrale draad (blauw) en een fasegeleider.

Een driefasige aansluiting heeft 3 tot 4 draden:

• bij driefasig 400 V zijn er 4 draden (3 fasen + 1 neutrale);
• bij driefasig 230 V zijn er 3 draden.

In een driefasig systeem van 3 x 400 V is het spanningsverschil tussen elke fasedraad en de neutrale fase altijd 230 V, terwijl het spanningsverschil tussen twee fasedraden 400 V bedraagt. Dit maakt het mogelijk om zowel de woning van 230 V en de machines van 400 V (bijvoorbeeld sommige laadsystemen voor elektrische wagens) te voorzien.

In een driefasig systeem 3 x 230 V bedraagt het spanningsverschil tussen elke fasedraad 230 V en is er geen neutrale geleider.

Let op dat je de neutrale draad niet verwart met de aardaansluiting die geel en groen is. Deze laatste zorgt ervoor dat elektrische stroom die uit een defect apparaat of een defecte kabel lekt, naar de aarde wordt geleid. Hij beschermt je zo tegen elektrocutie.

Kan het vermogen van een eenfasige aansluiting worden verhoogd? Of moet ik overschakelen op driefasig?

Indien nodig kan het vermogen van je eenfasige aansluiting verhoogd worden tot maximaal 63 A.

Als je meer vermogen nodig hebt of apparaten gebruikt die een driefasige aansluiting vereisen, is er geen andere oplossing dan over te schakelen op een driefasige aansluiting. Als je bijvoorbeeld een elektrische auto hebt en een eenfasige aansluiting en je wil je auto sneller opladen, dan moet je overschakelen op een driefasige aansluiting.

Heb ik speciale stekkers nodig als mijn woning een driefasige aansluiting heeft?

Nee, het gewone model met 2 pennen + aarde is perfect geschikt voor de huishoudelijke apparaten.

Een driefasige stekker is alleen vereist voor apparaten die driefasig werken, zoals een professionele oven of een lift. Dit zijn ronde stekkers met 4 pennen + aarde, verbonden met 5 draden: 3 fasen + neutraal + aarde.

Merk op dat de meeste driefasige toestellen vast zijn (lift, circulatiepomp enz.), en dus rechtstreeks op de installatie worden aangesloten, zonder stekker.