Wat is het potentieel van een geothermische warmtepomp in de stad?

Laatst bijgewerkt op 28 augustus 2024

Talrijke stadsbewoners vragen zich af hoe ze hun milieu-impact kunnen verminderen? Geothermische warmtepompen zijn een interessant alternatief, maar hun installatie in een stedelijke omgeving roept vragen op.

De installatie van een geothermische warmtepomp kan een slimme zet zijn om uw energieverbruik en uw koolstofvoetafdruk te verkleinen op voorwaarde dat u alles goed inplant en een professional in de arm neemt.

In een stedelijk omgeving moet u evenwel rekening houden met een aantal specifieke elementen:

In de stad is de ruimte beperkt. Er bestaan echter aangepaste oplossingen zoals verticale sondes die weinig plaats vergen op de bodem.
In sommige steden kunnen er specifieke beperkingen gelden voor boringen.
De boormogelijkheden hangen ook af van de aard van de ondergrond. Bij rotsachtige ondergrond bijvoorbeeld kan de boordiepte beperkt zijn met een grotere impact aan de grond tot gevolg.
In het specifieke geval van appartementsgebouwen moet u ook rekening houden met de impact van de boringen op de funderingen. Alle mede-eigenaars gaan ook hun toestemming moeten geven.

Voor- en nadelen van geothermie

Beschikt u over het nodige budget en een aangepaste ruimte buiten, dan is geothermie misschien een uitstekende optie voor duurzame verwarming in de stad.

We zetten de voornaamste punten die u in rekening moet nemen op een rij:

Voordelen van geothermie

Uitstekende energie-efficiëntie: hoge coëfficiënt van prestatie (COP), dikwijls tussen 4 en 5 (tegenover 3 en 4 voor aerothermie).
Stabiele prestatie: weinig onderhevig aan schommelingen van de buitentemperatuur.
Een langere levensduur: zo’n 20-25 jaar voor het ondergrondse gedeelte.
Geluidloos: geen lawaai buiten.
Uitzicht: geen zichtbare buitenunit.
Afkoeling mogelijk in de zomer.
Lage werkingskosten op lange termijn.

Nadelen van geothermie

Hoge installatiekosten: 2 tot 3 keer duurder dan aerothermie.
Complexe installatie: vergt graaf- of boorwerken.
Er is plaats nodig: belangrijk voor de horizontale sondes.
Regelgeving: specifieke vergunningen voor het boren.
Verstoring van de bodem: impact op de tuin of de directe omgeving.

Horizontale of verticale captatie?

Er bestaan voornamelijk drie methodes om de warmte aan de grond te onttrekken en ze naar een woning te brengen.

Horizontale captatie

De buizen worden ingegraven op een diepte van 60 tot 120 cm en vormen een gesloten circuit.

Verticale captatie (bodem)

Er worden putten gegraven op een diepte van 50 tot 150 m waarin buizen, zogenoemde ‘geothermische sondes’, worden geplaatst.

Verticale captatie (water)

Een eerste boring wordt uitgevoerd om de warmte van het water op te vangen en een tweede om het koude water af te stoten.

De horizontale sensoren zijn makkelijker te installeren, maar nemen veel plaats in. In stedelijk gebied gaat de keuze vaak uit naar verticale sondes omwille van hun beperkte impact op de bodem.

Wat met de Brusselse regelgeving?

Installeert u een geothermische warmtepomp in Brussel, dan moet u een milieuvergunning aanvragen zodat u zich kan conformeren aan de milieunormen. Met name wat betreft de bescherming van het grondwater en het beheer van de boringen.

Een stedenbouwkundige vergunning is ook vereist. Het doel? Controleren of de installatie rekening houdt met aspecten zoals de integratie in het landschap en de visuele impact van het systeem.

Er wordt aangeraden om Leefmilieu Brussel of een expert in de geothermie te raadplegen alvorens een project op te starten. De regelgeving kan namelijk evolueren en er kunnen specificiteiten zijn afhankelijk van de locatie en de aard van het project.

Prix des pompes à chaleur géothermiques

Een horizontaal captatiesysteem is gewoonlijk minder kostelijk. De gemiddelde prijs bedraagt 14 000 tot 22 000 euros. De prijs van een verticaal captatiesysteem daarentegen loopt tegen de 16 000 tot 25 000 euros.

Door zijn efficiëntie komt het systeem in aanmerking voor verschillende financiële steunmaatregelen waaronder de Renolution-premie in het Brussels Gewest. Voor een residentieel gebouw in Brussel kan de eindkost schommelen tussen 8 000 en 19 000 euro.

Een systeem dat onze aandacht waard is

Een geothermische warmtepomp, dat is een belangrijke investering, maar het is de meest performante warmtepomp. Dat systeem verdient dus dat we er even blijven bij stilstaan des te meer dat er financiële steunmaatregelen voor voorzien zijn en dat het geen geluidshinder voor de buren veroorzaakt.

In de stad is de geothermische warmtepomp in het bijzonder aangewezen voor bestaande gebouwen met een tuin. Het is ook een interessant alternatief voor nieuwbouw, want u kunt ze al integreren op het moment van het ontwerp van het project.

Voor mensen die helaas geen tuin hebben, zijn de aerothermische modellen (lucht/water of lucht/lucht) een alternatief, hoewel ze minder performant zijn. Maar, ze zijn wel gemakkelijker in te voeren.